Πριν από λίγες μέρες, η αστυνομία του Χάρκοβο στην ανατολική Ουκρανία συνέλαβε έναν 63χρονο συνταξιούχο, ο οποίος κάλεσε στο τηλέφωνο για τα επείγοντα περιστατικά και είπε ότι εάν το πελώριο άγαλμα του Λένιν που γκρεμίστηκε στις 28 Σεπτεμβρίου δεν τοποθετηθεί και πάλι στην θέση του, θα ανατινάξει τα κτίρια της Gazprom και της Περιφέρειας στην πόλη.
Οι ειδικοί δεν βρήκαν εκρηκτικούς μηχανισμούς σε αυτά τα κτίρια, ωστόσο ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά του συνταξιούχου και τώρα κινδυνεύει με φυλάκιση έως και πέντε χρόνων.
Από πέρσι, στην Ουκρανία ξεκίνησε ένας "πόλεμος" κατά του Λένιν, με το γκρέμισμα των μπρούτζινων ανδριάντων του, που είχαν τοποθετηθεί σε δημόσιους χώρους την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης και κατά τους εναπομείναντες υποστηρικτές του έκτοτε έγιναν πολλές "απόπειρες δολοφονίας" του.
Τη νύχτα της 28ης Σεπτεμβρίου, λοιπόν, άγνωστοι πήγαν στην κεντρική πλατεία του Χάρκοβο, που πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ έφερε το όνομα του Φέλιξ Ντερζίνσκι, γνωστού ως "σιδερένιου Φέλιξ" -ιδρυτή της διαβόητης NKVD, της μυστικής υπηρεσίας, προδρόμου της Kα Γκε Μπε- και μετονομάστηκε σε "Ελευθερίας", όπου κατεδάφισαν το ύψους 8,5 μέτρων άγαλμα του ιδρυτή της και πρώτου ηγέτη της σοβιετικής αυτοκρατορίας.
Εκείνες τις μέρες, σε μια άλλη πόλη της Ουκρανίας, το Ζαπορόζιε, το ορειχάλκινο άγαλμα του Λένιν σώθηκε την τελευταία στιγμή, όταν κάτοικοι της πόλης έσπευσαν να το προστατεύσουν δυναμικά και πέτυχαν κατόπιν διαπραγματεύσεων με τις αρχές που ήθελαν να το γκρεμίσουν, να το κρατήσουν προσωρινά όρθιο. Μέχρι την εξεύρεση οριστικής λύσης πάντως, διόρισαν... φρουρά για να το φυλάει τις νύχτες.
Οι περιπτώσεις του Χάρκοβο και του Ζαπορόζιε δεν είναι οι μοναδικές. Επιχειρήσεις για την κατεδάφιση ανδριάντων και μνημείων της σοβιετικής εποχής γίνονται παντού στην Ουκρανία, με πρώτες τις ανατολικές περιοχές της χώρας, προκαλώντας αντιδράσεις όχι μόνο στους φιλορώσους κατοίκους τους αλλά και, κυρίως, στην ίδια τη Ρωσία, όπου η λατρεία των ανθρώπων για τον Λένιν, φαίνεται ότι δεν έχει υποχωρήσει.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, που διεξήχθη στα τέλη Οκτωβρίου σε 45 περιφέρειες της Ρωσίας και στην οποία ρωτήθηκαν 1600 άτομα, το 73% δήλωσε αντίθετο στην επιχειρούμενη καταστροφή των μνημείων του Λένιν στην Ουκρανία και μόνο ένα 3% Ρώσων δεν θέλουν πια να τον βλέπουν να στέκει σε πάρκα και πλατείες, ούτε στη χώρα του. Από το 73% που δεν συμφωνεί, το 87% είναι οι υποστηρικτές του Κομμουνιστικού Κόμματος και το 84% άνθρωποι άνω των 60 ετών.
Όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti, υπέρ της καταστροφής των ανδριάντων τάχθηκε μόνο το 3% των ερωτηθέντων, υποστηρίζοντας ότι: "είναι άχρηστος" (21%) και "απομεινάρι του παρελθόντος" (17%). Ενώ το 19% δήλωσαν πως απλά δεν τον θεωρούν "θετικό ηγέτη".
Οι Ουκρανοί γκρεμίζουν τα αγάλματα του Λένιν, τα οποία έως το ξέσπασμα της κρίσης με τη Ρωσία έδειχναν να μην τους ενοχλούν, ή τουλάχιστον να μην τους ενοχλούν τόσο πολύ.
Τώρα, πλέον, με τα όσα έγιναν και εξακολουθούν να διαδραματίζονται στην ανατολική πλευρά των συνόρων της, ό,τι θυμίζει Ρωσία, θεωρείται εχθρικό. Και ο Λένιν ήταν Ρώσος...
"Ήταν άθεος ο Λένιν, φταίει για όλα τα κακά που βρήκε σήμερα η Ουκρανία. Αλλάζει η ιστορία μας και δεν τον χρειαζόμαστε πια!" λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Τατιάνα Κ., δασκάλα από το Χάρκοβο...
Στον αντίποδα, ο ιστορικός Ιγκόρ Μοσχούρης από την Κριμαία, όπου τα μνημεία του Λένιν διασώθηκαν με την απόσχιση και την προσάρτηση στην Ρωσία, διαφωνεί: "Γιατί κανένας δεν λέει ότι η καταστροφή του Λένιν έχει να κάνει με ένα μίσος για την ιστορία; Χωρίς την αναγνώριση του παρελθόντος, δεν υπάρχει μέλλον. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε με σεβασμό την ιστορία μας. Όλοι εμείς, θέλουμε δεν θέλουμε, είμαστε τα 'παιδιά' του Λένιν" λέει.
Οι Ρώσοι δεν λένε να ξεκόψουν από τον Λένιν. Μπορεί να μην επιθυμούν την επιστροφή στον κομμουνισμό και να αποδέχονται (μοιρολατρικά;) τον άγριο καπιταλισμό και εθνικισμό του Πούτιν, θέλουν όμως να τον έχουν για να τον βλέπουν, μπρούτζινο στις πλατείες και... μούμια στο μαυσωλείο, πλάι στο Κρεμελίνο.
Έτσι, στη Ρωσία, σήμερα σώζονται 6000 αγάλματα του Λένιν, από τα 7000 που υπήρχαν το 1991, όταν άρχισε η κατάρρευση. Απομακρύνθηκαν ή καταστράφηκαν, δηλαδή, μόνο χίλια!
Στην Ουκρανία, από 5500 αγάλματα έχουν απομείνει 1800, στη συντριπτική του πλειοψηφία στις ρωσόφωνες περιοχές, στη Λευκορωσία από τα 600 παραμένουν "όρθια" τα 400, στο Καζακστάν από 500 το 1991 υπάρχουν 300, ενώ στο Καύκασο και την Κεντρική Ασία έμειναν από τα 300 το 1991, 200.
Στη Μολδαβία αρχικά κατέστρεψαν σχεδόν και τους 80 ανδριάντες του. Όταν, όμως, εξελέγη πρόεδρος της χώρας ο κομμουνιστής Βλαντίμιρ Βορόνιν έδωσε την εντολή για την αναστήλωσή τους και έτσι σήμερα καταγράφονται στην Μολδαβία 60 προτομές του Λένιν.
Εκεί που τον απαρνήθηκαν εντελώς είναι οι χώρες της Βαλτικής, όπου από 160 αγάλματα έχει απομείνει μόνο ένα και αυτό βρίσκεται στον αυλόγυρο ρωσικής πρεσβείας. Σχεδόν εξαφάνισαν τους μπρούντζινους Λένιν στην Αρμενία, τη Γεωργία και το Τουρκμενιστάν, ενώ εξαίρεση αποτελεί η υπό ρωσική επιρροή Κιργισία, όπου και τα 100 μνημεία έχουν παραμείνει στη θέση τους...
Τέλος, στις χώρες του εξωτερικού, από 150 αγάλματα το 1991, έμεναν, το 2014, 25 (σ.σ. ένα από αυτό βρίσκεται στην Αθήνα).
"Είχαμε έναν ωραίο Λένιν και τώρα είναι χωρίς το κεφάλι του"
Πίσω στο Χάρκοβο: Όταν το πρωί της 28ης Σεπτεμβρίου, οι υπάλληλοι του Μεγάρου Πολιτισμού πήγαν στη δουλειά, βρήκαν στην αυλή πολλά μπάζα. Ο Λένιν ήταν εκεί, στη θέση του, αλλά χωρίς το κεφάλι. Εκείνοι που γκρέμισαν τον ανδριάντα στην πλατεία Ντερζίνσκι θέλησαν να κάνουν το ίδιο και σ' εκείνο στην αυλή του Μεγάρου Πολιτισμού, πλην όμως το μόνο που κατάφεραν μόνο με σκοινιά ήταν να τον αποκεφαλίσουν!
"Όταν στην Ουκρανία ξεκίνησε το κίνημα αποκαθήλωσης κατά των αγαλμάτων του Λένιν, οι κάτοικοι του Χάρκοβο εθελοντικά βοηθούσαν τις αρχές στη φρούρησή τους. Ο Λένιν είναι η ιστορία μας και πρέπει να τη σεβόμαστε και να την αποδεχόμαστε! Εβδομήντα χρόνια ήταν εδώ, γιατί να καταστραφεί επειδή τώρα πήραμε τον δρόμο τον καπιταλιστικό;" λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κυρία Κ.Λ., κάτοικος της πόλης και προσθέτει:
"Στις 4 το πρωί ήρθε ένα φορτηγό και με σκοινιά πιάσανε το κεφάλι του... Αλλά δεν μπόρεσαν να κατεβάσουν το σώμα... Τώρα ο Λένιν παραμένει εκεί χωρίς το κεφάλι. Είχαμε ένα ωραίο Λένιν και τώρα είναι χωρίς το κεφάλι του, και τι κατάφεραν με τους βανδαλισμούς;".
Αυτό το "άγριο κυνήγι" των αγαλμάτων του Λένιν στην Ουκρανία, ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο, από το Κίεβο, και συνέπεσε με τις μέρες των διαδηλώσεων της πλατείας "Μαίνταν".
Τότε κατεδαφίστηκε το μνημείο του σοβιετικού ηγέτη που ήταν στην κεντρική αυτή πλατεία από το 1946 και μάλιστα πριν από την εγκατάστασή του εκεί είχε "κοσμήσει", το 1939, τη Διεθνή Έκθεση στη Νέας Υόρκη ως ένδειξη της τότε αμερικανοσοβιετικής φιλίας.
Εκείνο, όμως, που δεν πέτυχαν οι πολέμιοί του ήταν η διατάραξη του αιώνιου ύπνου του στο μαυσωλείο τού Λένιν. Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ έγινε μια προσπάθεια με τη συγκατάθεση του Μπόρις Γέλτσιν για την απομάκρυνση της ταριχευμένης σορού του από το μαυσωλείο στην Κόκκινη Πλατεία, πλην όμως υπήρξαν έντονες αντιδράσεις και έτσι παραμένει ακόμα στη φορμόλη ως κορυφαίο σύμβολο της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ και της σημερινής Ρωσίας.
Ο Λένιν εξακολουθεί να "ζει" στην καρδιά του Κρεμλίνου, παρέα με τους σύγχρονους καπιταλιστές του Πούτιν, "απολαμβάνοντας" τον θαυμασμό των χιλιάδων τουριστών, που τον επισκέπτονται καθημερινά, από τις δέκα το πρωί έως τη μία μετά το μεσημέρι...
Σύμφωνα με τη σοβιετική ιστοριογραφία, η ιδέα να μην ταφεί το σώμα του Λένιν και να διατηρηθεί σε μία σαρκοφάγο, ανήκε σε ομάδα εργατών και μελών του Μπολσεβίκικου Κόμματος, οι οποίοι έστειλαν σχετικά τηλεγραφήματα και μία επιστολή στην ηγεσία της Σοβιετικής Ρωσίας. Επισήμως, η πρόταση αυτή ανακοινώθηκε από τον Μιχαήλ Καλίνιν, προκαλώντας τότε την αντίδραση μόνο του Τρότσκι, που χαρακτήρισε την ιδέα αυτή "μια τρέλα".
Οι μετασοβιετικοί ιστορικοί, ωστόσο, πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα αυτή η ιδέα ανήκε στον ίδιο το Στάλιν, με σκοπό να δημιουργηθεί μια νέα "θρησκεία" του προλεταριάτου. Υποστηρίζουν επ' αυτού ότι, ο Στάλιν εκείνη την εποχή προόριζε ήδη εαυτόν για "βασιλιά", αλλά στη θέση του "Θεού" ήθελε τον άταφο και "κοιμώμενο" στη γυάλα νεκρό Λένιν...
Όπως και να έχει το πράγμα, το μαυσωλείο με τον μουμιοποιημένο Βλαντίμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ δεν πρόκειται να κλείσει και για έναν επιπλέον λόγο: χρησιμοποιείται ως εξέδρα για τον εκάστοτε πρόεδρο της Ρωσίας, (βλ. Πούτιν μετά και τη δήλωσή του ότι θα "διεκδικήσει" και άλλες θητείες στο Κρεμλίνο), και το επιτελείο του στις στρατιωτικές παρέλασης στην Κόκκινη Πλατεία...
Ο Λένιν ζει
Κι ενώ άλλοι γκρεμίζουν αγάλματα του κορυφαίου επαναστάτη, άλλοι κάνουν αποκαλυπτήρια. Όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση της ρωσικής πόλης Λίπετσκ, όπου με αφορμή τη συμπλήρωση 97 χρόνων από την μπολσεβίκικη επανάσταση, το τοπικό κομμουνιστικό κόμμα αντικατέστησε την τεράστια, πλην όμως φθαρμένη από το χρόνο, προτομή του με μια ολοκαίνουργια και λαμπερή.
Οι ακτιβιστές του Κομμουνιστικού Κόμματος σ' αυτή την πόλη φροντίζουν για περισσότερα από εκατό μπρούτζινα και μαρμάρινα αγάλματα του Λένιν και κάθε χρόνο προσθέτουν και μερικά ακόμα.
Σ. Προκοπίδου
